Welke probiotica neemt u bij een opgezette buik?

Opgezette buik: wat zijn de mogelijke oorzaken?

Bij een opgezette buik zien we dat het buikgebied gaat uitzetten. Soms kan het pijnlijk aanvoelen en voelt de buik 'hard' aan. Dit probleem komt veel voor en is gelukkig in de meeste gevallen niet ernstig.

Dit opgeblazen gevoel ontstaat meestal door een gasophoping in de dunne darm. We krijgen een opgezette buik en we horen niet zelden rommelende geluiden (1).

Dit verteringsprobleem ontstaat ofwel door een inname van te veel lucht (aerofagie), ofwel door een overmatige aanmaak van gassen in de darm door bacteriële fermentatie. Vaak gaat dit gepaard met buikpijn, gerommel en geborrel, een zwaar gevoel in de buik, winderigheid en de behoefte om te boeren (2).

Het doet zich meestal voor na de maaltijd, maar kan ook ontstaan tijdens een periode van obstipatie: de stagnering van de ontlasting in het verteringskanaal verhoogt namelijk de fermentatieactiviteit.

Soms wordt het chronisch: dit kan duiden op een voedselintolerantie, een prikkelbare darm of een ernstigereverteringsziekte (3-5).

Soms heeft een opgezette buik niet direct iets met de vertering te maken. Bij de vrouw bijvoorbeeld kan onder de invloed van hormonen een opgezette buik ontstaan door het premenstrueel syndroom (in de dagen voorafgaand aan de menstruatie), of door de hormonale verandering van de menopauze (6-7). Soms ook zijn het de eerste tekenen van een zwangerschap, die zich waarschijnlijk openbaren door de afgifte van een grote hoeveelheid progesteron.

Ik heb een opgezette buik: wat kan ik er aan doen?

Bij het ontstaan van een opgeblazen gevoel speelt voeding een sleutelrol. Bepaalde fermenteerbare voeding houdt namelijk stiekem het fermentatieproces op gang. Dit soort voedsel kunt u dan beter vermijden. We hebben het hier over de veelbesproken FODMAP's(8). Op de lange lijst van voedingsmiddelen met FODMAP's, vinden we onder andere peulvruchten (linzen, kikkererwten, flageoletbonen...), kruisbloemige groenten (bloemkool, broccoli...), lookachtige planten (ui, prei...) en bepaalde vruchten die rijk zijn aan sorbitol (appel, peer, pruim...).

Toch moet u deze voedingsmiddelen niet allemaal systematisch gaan mijden. Soms treedt er bij het verkleinen van de porties al verlichting van de klachten op. We raden u dus aan om zelf te kijken wat uw lichaam verdraagt door elk voedingsmiddel meerdere keren afzonderlijk te testen. Zo probeert u erachter te komen of er een 'acceptabele drempel' is voor een bepaald voedingsmiddel. U zou bijvoorbeeld een eetdagboekje kunnen bijhouden waarin u de genuttigde etenswaren noteert en aangeeft wat het gevolg daarvan was voor uw spijsverteringskanaal. Zo ontdekt u wie de boosdoeners precies zijn.

Praten we echter over het eten van kauwgom, dan raden we u aan dit niet te eten, en wel om twee redenen: het bevat niet alleen een grote hoeveelheid polyolen, maar het kauwen zorgt er ook nog eens voor dat we heel veel lucht inslikken (9). Een paar andere 'no go's: het drinken van koolzuurhoudende dranken en drinken door een rietje (10).

Let er daarnaast op dat u de tijd neemt om te eten (minimaal 20 minuten). Ga er rustig en rechtop bij zitten. Zorg dat u zo min mogelijk lucht binnenkrijgt door lang te kauwen met een dichte mond. Let erop dat u geen te strakke kleding draagt die de buik onnodig samendrukt.

Probeer ten slotte stress en angst zo veel mogelijk te vermijden, want die twee factoren creëren gunstige omstandigheden voor het ontwikkelen van een opgeblazen gevoel (11-12). Ontspanningstechnieken zoals yoga, sofrologie en meditatie kunnen bijdragen aan het reguleren van spanning.

De bekendste probioticastammen tegen een opgezette buik

De samenstelling van onze darmflora heeft een rechtstreekse invloed op ons welzijn. Als gevolg van bepaalde gebeurtenissen (het eten van industrieel voedsel, de verandering van voedingsgewoonten, de inname van antibiotica...) kan onze darmflora uit balans raken (dysbiose). De 'slechte' bacteriën' nemen de overhand, ten nadele van de goede bacteriën (13). Dit kan uitmonden in allerlei vervelende spijsverteringsproblemen, zoals het vasthouden van darmgassen (15).

Door de darmflora tijdelijk te voorzien van de 'vriendelijke' bacteriën, kunnen probiotica helpen de ratio van de verschillende stammen weer tot een goede balans te brengen (15). Maar dan moet u wel kiezen voor de stam die past bij uw problematiek.

Voor een onprettig opgeblazen gevoel zijn het de lactobacillen en de bifidobacteriën die het grondigst zijn onderzocht en het meest worden gebruikt (16). In het bijzonder gaat het dan om:

• Lactobacillus rhamnosus GG: deze stam komt van nature voor in het spijsverteringskanaal (en in de vagina) en is gewild vanwege de regulerende werking, met name doordat de stam van invloed is op de waterabsorptie van het darmslijmvlies (17);
• Lactobacillus plantarum: deze grampositieve melkzuurbacterie komt voor in gist en in zuurkool en was onderwerp van verschillende onderzoeken in het kader van een prikkelbare darm (18-19);
• Lactobacillus acidophilus: een stam die overvloedig aanwezig is in zuivelproducten en die de afbraak van voeding bevordert (20);
• Bifidobacterium breve: een bacterie die gevonden is in de darmen van baby's die borstvoeding krijgen en die met name betrokken is bij de fermentatie van suikers (21);
• Bifidobacterium longum longum: deze ondersoort van de Bifidobacterium longum is een melkzuurbacterie die de darm helpt water vast te houden, wat belangrijk is voor een soepele darmtransit (22);
• Bifidobacterium longum infantis: deze stam komt voor in het spijsverteringskanaal en in de mondholte en is een andere ondersoort van de Bifidobacterium longum. Het is een van de eerste bacteriën die het darmkanaal van de zuigeling koloniseren (23).

Naast deze melkzuurbacteriën is het belangrijk om hier ook de gistsoort Saccharomyces cerevisae te noemen (24). Dat is namelijk een nuttige aanvulling voor het koloniseren van het lagere gedeelte van het spijsverteringskanaal.

Het is dan ook verstandig om verschillende stammen te combineren en zo te profiteren van de synergie tussen de stammen in bijvoorbeeld een compleet supplement voor de darmflora (zoals het krachtige Colon Friendly, dat 4 stammen verenigt in een enkele maagbestendige capsule, namelijk Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum longum, Bifidobacterium longum infantis en Saccharomyces cerevisae).

Geeft u de voorkeur aan een breder spectrum van micro-organismen met een gunstige werking, dan kunt u ook kiezen voor de wat uitgebreidere samenstellingen die meerdere stammen bevatten. Ze zijn wat minder specifiek, maar zijn juist speciaal ontwikkeld om de diversiteit te vergroten die we normaliter zien in de menselijke microbioom (zoals Full Spectrum Probiotic Formula, dat niet minder dan 20 verschillende stammen bevat van de Lactobacillus, Bifidobacterium en Streptococcus) (25).