Welke voedingssupplementen neemt u na de bevalling?

Net bevallen: wat zijn de meest voorkomende problemen?

De post-partumperiode (periode tussen de bevalling en de eerste menstruatie na de bevalling) is het keerpunt voor jonge moeders. Het is de overgangsperiode tussen de zwangerschap en de begin van het moederschap. Een periode van ingrijpende fysieke en emotionele veranderingen die een onvermijdelijk effect hebben op het lichaam en de geest van de jonge moeder (1).

Na de geboorte is er vaak sprake van een lichamelijke en geestelijke vermoeidheid die men niet eerder zo voelde (2). Deze vermoeidheid ontstaat door een opeenstapeling van verschillende factoren:

• de zwangerschap zelf, die een flinke wissel heeft getrokken op de stofwisseling en de energievoorraden;
• het fysieke trauma van de bevalling;
• de gebroken nachten en de ingekorte nachtrust na de komst van de baby;
• een verhoogd gevoel van alertheid, vaak zonder dat men zich daar echt van bewust is;
• het oppakken van de oude activiteiten (het huis op orde brengen, boodschappen doen...)

Sommige vrouwen hebben last van de zogenaamde babyblues (3). Dit fenomeen gaat samen met een plotselinge daling in de hormoonspiegels en overrompelende emoties. Het uit zich in huilbuien, prikkelbaarheid, angst en een gevoel van kwetsbaarheid. Het kan tot een paar dagen na de bevalling aanhouden (4). Gelukkig is dit een tijdelijk verschijnsel.

De heftige hormonale veranderingen leiden ook tot allerlei fysieke veranderingen, die zich bij de ene vrouw nadrukkelijker manifesteren dan bij de andere: vocht vasthouden, gewichtstoename, haaruitval (5-6)... Trouwens, doordat de organen in het bekken weer hun plekje innemen, kunnen er tijdelijk milde spijsverteringsproblemen ontstaan (7).

Voeding voor de jonge moeder: dit kan ze beter vermijden

Om te herstellen na de negen ingrijpende maanden van de zwangerschap en de nieuwe verantwoordelijkheden aan te kunnen, dient de jonge moeder haar bordje te vullen met alle voedingsstoffen die nodig zijn voor het herstel (8). De behoefte aan calorieën, vitamines en mineralen is nog hoger wanneer de moeder borstvoeding geeft. Een dieet met veel beperkingen is dan ook niet wenselijk, want daardoor kunnen ernstige tekorten ontstaan.

Maar elke dag aan het gebak, dat is ook zeker niet de bedoeling. Een voedingspatroon dat te veel vet en suiker bevat - of waarbij te veel alcohol en tabak wordt gebruikt - zet de uitscheidingsorganen nog eens extra aan het werk en verhindert een goede afvoer van gifstoffen die zich tijdens de zwangerschap hebben opgehoopt (9-11). Ook zout moet zoveel mogelijk vermeden worden, zeker wanneer er sprake is van vocht vasthouden.

Bepaalde voeding kan men beter ook links laten liggen, bijvoorbeeld vanwege het hoge gehalte aan fyto-oestrogenen waarvan men vermoedt dat ze de hormonale balans kunnen verstoren (12). De hoogste concentratie aan fyto-oestrogenen vinden we in soja en in lijnzaad.

Verzot op koffie en thee? Een extra bakje koffie kan heel verleidelijk zijn wanneer men het tempo van de alledaagse activiteiten probeert bij te benen. Deze drankjes zorgen dan misschien voor een directe boost, ze prikkelen bij gevoelige vrouwen ook de zenuwen nog eens extra (en dat terwijl die zenuwen vaak al erg prikkelbaar zijn) (13). Zet er dus even de rem op, maar vergeet niet voldoende vocht in te nemen: ga met name voor warme bouillon of kruidenthee om het lichaam op een zachte en geleidelijke manier op te warmen.

De beste voedingssupplementen voor na de bevalling

Alle supermamma's kunnen hun zwaar belaste lichaam een extra handje helpen door een beroep te doen op voedingssupplementen. We raden u echter dringend aan om het advies van een gezondheidsdeskundige in te roepen voordat u start met de inname van welk supplement dan ook. Wanneer een vrouw borstvoeding geeft is het advies van een medicus absoluut noodzakelijk.

Het grote pluspunt van een glas verse jus d'orange in de ochtend, dat is vitamine C. Het draagt direct bij aan de vermindering van vermoeidheid, een verschijnsel waarmee veel vrouwen na de bevalling kampen (14-15). L-ascorbinezuur is nog steeds het meest gebruikte supplement, maar er zijn ook minder bekende vormen die een veel hogere biologische beschikbaarheid hebben (zoals het supplement Asc2P, dat werkt op basis van gefosforyleerd ascorbaat, een stabiele vorm van vitamine C die 20 keer zo krachtig is ) (16).

Voor vitamine D geldt dat deze voornamelijk wordt aangemaakt bij blootstelling aan de zon. De vitamine draagt bij aan een goede werking van het immuunsysteem, aan adequate calciumgehaltes en aan het behoud van een normale spierfunctie. De brede werking van vitamine D zorgt voor een goede boost tegen de 'post-partumblues', mits men kiest voor een formule die voldoende hoog gedoseerd is (zoals Vitamin D3 5000 UI, dat geproduceerd is met behulp van een plantaardige olie voor een maximale absorptie) (17-18).

Wie dof haar met gespleten punten nieuw leven in wil blazen, kan het beste kiezen voor biotine (oftewel vitamine B8, de 'beautyvitamine'). Deze vitamine draagt direct bij aan het behoud van een gezonde huid en gezond haar (19). We vinden het in biergist, orgaanvlees, eigeel en paddenstoelen, maar het is ook verkrijgbaar in de vorm van een supplement (zoals Biotin).

Bloedverlies tijdens de bevalling leidt vaak tot een behoorlijke afname van ijzer (20). Voor vrouwen die borstvoeding geven is dit spoorelement essentieel voor een goede ontwikkeling van het kleintje (21). Het is dan ook van het grootste belang om de ijzervoorraden weer aan te vullen en ijzerrijke voeding te gebruiken (rood vlees, lever, schaal- en schelpdieren, groene bladgroenten...). Om de ijzerinname te optimaliseren, kan een supplementinname van ijzer (bijvoorbeeld middels Iron Bisglycinate, een specifieke vorm van gechelateerd ijzer met een uitzonderlijk hoge biologische beschikbaarheid) een verstandig besluit zijn (22).

Vitamine B12 vervult ontelbaar veel fysiologische functies. Het draagt met name bij aan de normale vorming van rode bloedcellen en aan de instandhouding van een normale energiestofwisseling. Het is eveneens betrokken bij de celdeling. De vitamine speelt dus een directe rol bij de groei van kinderen die borstvoeding krijgen (23). De vitamine komt niet voor in de plantenwereld en verdient dan ook zeker een plek als supplement voor de veganistische moeder (het supplement Methylcobalamine bijvoorbeeld is gebaseerd op de meest actieve vorm van B12) (24).

En hoe belangrijk zijn vetzuren? De DHA (docosahexaeenzuur) en de omega-3-vetzuren uit de zee die door de moeder worden ingenomen dragen bij aan een normale ontwikkeling van het brein en het gezichtsvermogen van het kind dat borstvoeding krijgt (25). We vinden deze vetzuren vooral in vette vis (sardientjes, makreel, ansjovis...). Helaas leggen we die vissoorten te weinig op ons bord. Het gebruik van een DHA-supplementom de optimale hoeveelheid binnen te krijgen kan een goed idee zijn (waarbij men kiest voor supplementen op basis van grondstoffen die afkomstig zijn van duurzame visvangst, zoals het supplement Super DHA dat docosahexaeenzuur combineert met EPA, een ander omega-3-vetzuur voor een krachtige synergie) (26-27).