Voedingssupplement om af te slanken met Garcinia cambogia (vetverbrander)

Wat is Garcinia cambogia ?

Garcinia cambogia is een boom die van oorsprong voorkomt in India en zuidoost Azië. De gele vrucht van de boom lijkt op een kleine pompoen (doorsnee kleiner dan 5 cm). Het supplement van garcinia wordt gemaakt van de schil van deze vrucht. De schil is namelijk een van de zeldzame bronnen van hydroxycitroenzuur (HCA), een molecuul waarvan beweerd wordt dat het zorgt voor 'gewichtsverlies' (1).

In Azië is dit kruid zeer populair en het wordt vooral gebruikt in combinatie met vis. De schil van de vrucht wordt traditioneel gebruikt om reuma en spijsverteringsproblemen te verlichten. De vrucht zelf is eetbaar, maar wordt vanwege de zeer zure smaak niet vaak gegeten (2).

Hoe wordt Garcinia cambogia gemaakt?

De schil van de vrucht bevat 15 tot 30% HCA, terwijl een extract van Garcinia cambogia genormaliseerd is met 60%. Dit is de hoogst verkrijgbare dosis.

Anders gezegd: het extract bevat alle stoffen die oorspronkelijk in de schil zaten en de synergie tussen de bestanddelen blijft dan ook behouden. De samenstelling aan hydroxycitroenzuur is alleen verbeterd om het effect ervan te vergroten. Voor de ontwikkeling van tabletten is uitsluitend gebruik gemaakt van Arabische gom (acaciagom), een natuurlijk sap dat gewonnen is uit de stam en de takken van acaciastruiken in het bos. Overigens bestaat het sap voor 90 tot 97% uit oplosbare vezels.

Let op: Verschillende fabrikanten verkopen kauwtabletten, zuigtabletten of snackrepen met garcinia. De hoeveelheid HCA in deze producten is over het algemeen lager dan de hoeveelheid die is gebruikt tijdens de onderzoeken.

Hoe werkt Garcinia cambogia?

De belangrijkste stof in het kader van gewichtsbeheersing is hydroxycitroenzuur. Men heeft de volledige werking van de stof echter nog niet kunnen doorgronden.

Remming van ATP-citraat lyase. HCA zou in staat zijn ATP-citraat lyase te remmen, een enzym dat onmisbaar is van vetzuren door ons lichaam (3). Dit mechanisme zou met name worden ingeschakeld voor de omzetting van overtollig suiker en zetmeel uit de voeding in vetten.

Door de activiteit van dit enzym te verminderen, hoopt men eveneens de lipogenese te remmen (opslag van vetten), hetgeen gewichtsverlies bevordert.

Toename van de oxidatie van lipiden. ATP-citraat lyase zorgt dat er acetyl-CoA aangemaakt kan worden, een molecuul dat indirect de oxidatie van vetten remt (4). Door de hoeveelheid ATP-citraat lyase te remmen, neemt de hoeveelheid acetyl-CoA eveneens af. En dus neemt de oxidatie van vetten toe, oftewel de verbranding van vetten.Het effect wordt optimaal indien dit gecombineerd wordt met een aerobe fysieke activiteit.

Vermindering van de eetlustStudies in vitro doen vermoeden dat HCA de beschikbaarheid van serotonine vergroot, wat de eetlust doet afnemen. Dit zou het gewichtsverlies bij de mens kunnen verklaren (5). Overigens zorgt de remming van ATP-citraat lyase voor een vertraging van de glycolyse (het proces dat zorgt voor de omzetting van glucose in energie) en voor een omleiding van koolstof sub-eenheden richting de aanmaak van glycogeen. Dit proces lijkt de glucosereceptoren in de lever te activeren, hetgeen zou kunnen betekenen dat er een groter gevoel van verzadiging ontstaat via de nervus vagus.

Wat zeggen onderzoeken over Garcinia cambogia:

De wetenschap is al heel lang geïnteresseerd in Garcinia cambogia. Bijna alle onderzoeken bij dieren die de afgelopen veertig jaar zijn uitgevoerd, tonen aan dat hydroxycitroenzuur van invloed is op de nieuwe aanmaak van vetten, maar klinische studies bij de mens en de onbekendheid van de werkingsmechanismen van Garcinia cambogia hebben ervoor gezorgd dat een deel van de wetenschappelijke wereld voorzichtig is geworden. Overigens zijn er ook instanties die melden dat men niet weet of het gewichtsverlies door de supplementinname van Garcinia cambogia ook op de langere termijn aanhoudt.

Van de twaalf klinische (dubbelblinde placebogecontroleerde) onderzoeken waren er acht onderzoeken (uitgevoerd bij meer dan 400 personen) die een gunstig effect aantoonden op het gewichtsverlies of op de vermindering van de vetmassa (6-13). Daar staat tegenover dat vier andere onderzoeken die werden uitgevoerd bij zo'n 200 personen niet tot eenduidige resultaten leidden. Een van deze vier onderzoeken werd bekritiseerd omdat de deelnemers een vezelrijk dieet moesten volgen, hetgeen wellicht de opname van HCA in het spijsverteringskanaal heeft verminderd en de werking ervan tot nul heeft teruggebracht.

Een recente meta-analyse (14) van negen studies toont daarentegen aan dat er in vergelijking met een placebo wel degelijk sprake is van significant gewichtsverlies (-0,88 kg).

Effect op de eetlust. Verschillende onderzoeken bij dieren hebben aangetoond dat er sprake is van een verminderde voedselinname na de toediening van HCA (17). Een onderzoek dat in 2014 werd uitgevoerd bij vrijwillige en gezonde proefpersonen, toonde een toename aan van het verzadigingsgevoel en een vermindering van het hongergevoel gerelateerd aan de inname van een supplement met Garcinia cambogia (18-19).

Anti-obesitaseffect. Verschillende onderzoeken ondersteunen de bewering dat HCA, doordat het ATP-citraat lyase remt, de omzetting van citraat in acetyl-CoA blokkeert, oftewel de eerste stap in de vorming van vetzuren (20). Een supplementinname van 500 mg gedurende drie dagen heeft bij vrijwillige proefpersonen die een koolhydraatrijk dieet namen, gezorgd voor een afname van de lipogenese (21).

Hoewel Garcinia cambogia en supplementen die deze stof bevatten vooral populair zijn in het kader van de beheersing van het lichaamsgewicht, heeft onderzoek eveneens aangetoond dat het ontstekingsremmende en diabetesbestrijdende effecten heeft (15). Daarnaast werkt het als krachtige antioxidant (16) en heeft het een antimicrobiële werking.

Gelden er speciale voorzorgsmaatregelen voor het gebruik van Garcinia cambogia? Zijn er risico's?

In vitro-onderzoek en observaties die uitgevoerd zijn naar klinische studies geven aan dat Garcinia cambogia bij de aanbevolen dosering geen enkel risico vormt voor de mens (22-24).

Het supplement van Garcinia cambogia mag niet worden gebruikt in combinatie met zogenaamde 'selectieve serotonine-heropnameremmers' (SSRI). Dit zijn medicijnen die vaak worden voorgeschreven bij depressie, angst en obsessief-compulsief gedrag. Bovendien wordt consumptie van deze plant afgeraden tijdens de zwangerschap en het zogen. Wie last heeft van hart- en vaataandoeningen, een te hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en anemie, dient eerst contact met zijn behandelaar op te nemen.

Let op: verwar het gebruik van het extract van de schil van de zaden van Garcinia cambogia niet met de was van Garcinia hanburyi, een krachtig laxerend middel dat mogelijk ernstige ongewenste effecten heeft.

Allernieuwste onderzoeksresultaten

Langetermijneffect van Garcinia cambogia en glucomannaan (oplosbare vezels met hoog absorptievermogen uit de wortel van konjac) op gewichtsverlies bij mensen met obesitas en bijzondere polyformismen - Januari 2018

214 personen met obesitas werden gedurende zes maanden gevolgd25. De helft van deze mensen kreeg Garcinia cambogia (tweemaal daags 500 mg), en de andere helft kreeg glucomannaan (tweemaal daags 500 mg). Onderzoekers analyseerden de ontwikkeling van het lichaamsgewicht, het buikvet en het lipidenprofiel in beide groepen. Sommigen van hen hadden een genetische aanleg voor obesitas.

Na zes maanden behandelen constateerden de onderzoekers een aanzienlijk gewichtsverlies in combinatie met een forse afname van het buikvet. Daarnaast zag men een verbetering in het lipidenprofiel in beide groepen, hoewel deze effecten bij mensen met een genetische aanleg voor obesitas minder uitgesproken waren.

Noch de proefpersonen, noch de medici maakten melding van bijwerkingen.

Voor geen van de auteurs die de studie publiceerden geldt dat er sprake is van belangenverstrengeling.

Bijgewerkt: 30/03/2018

Opmerkingen
De beste manier om gewicht te verliezen is het veranderen van de voedingsgewoonten, maar dat is vaak moeilijk en veel mensen vinden het lastig vol te houden. Alternatieve therapieën, en dan met name in de vorm van natuurlijke supplementen, kunnen in dat geval een goede ondersteuning bieden.

Referenties 1. Ohia S.E., Opere C.A., LeDay A.M., Bagchi M., Bagchi D., Stohs S.J. « Safety and mechanism of appetite suppression by a novel hydroxycitric acid extract (HCA-SX) », Mol. Cell. Biol. 2002 ;238:89-103.
2. Lim T.K. « Edible medicinal and non-aromatic plants » Vol. 2. Netherlands : Springer ; 2012.
3. Lowenstein J. « Method of treating obesity », Patent US3764692 ; October 9 1973.
4. Jena B.S., Jayaprakasha G.K, Singh R., Sakarih K.K. « Chemistry and biochemistry of (–)-hydroxycitric acid from Garcinia », J. Agric. Food Chem. 2002 ;50:10-22.
5. Ohia S.E., Opere C.A., LeDay A.M. et al. « Safety and mechanism of appetite suppression by a novel hydroxycitric acid (HCA-SX) », Mol. Cell. Biochem. 2002 ; 238:89-103.
6. Preuss H.G., Bagchi D. et al. « Effects of a natural extract of (-)-hydroxycitric acid (HCA-SX) and a combination of HCA-SX plus niacin-bound chromium and Gymnema sylvestris extract on weight loss », Diabetes Obes. Metab. 2004 May;6(3):171-80.
7. Roongpisuthipong C., Kantawan R., Roongpisuthipong W. « Reduction of adipose tissue and body weight: effect of water soluble calcium hydroxycitrate in Garcinia atroviridis on the short term treatment of obese women in Thailand », Asia. Pac. J. Clin. Nutr. 2007 ;16(1):25-9.
8. Westerterp-Plantenga M.S., Kovacs E.M. « The effect of (-)-hydroxycitrate on energy intake and satiety in overweight humans », Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2002 Jun. ;26(6):870-2.
9. Preuss H.G., Garis R.I. et al. « Efficacy of a novel calcium/potassium salt of (-)-hydroxycitric acid in weight control », Int. J. Clin. Pharmacol. Res. 2005 ;25(3):133-44.
10. Opala T., Rzymski P. et al. « Efficacy of 12 weeks supplementation of a botanical extract-based weight loss formula on body weight, body composition and blood chemistry in healthy, overweight subjects - a randomised double-blind placebo-controlled clinical trial », Eur. J. Med. Res. 2006 Aug. 30 ;11(8):343-50.
11. Kovacs E.M., Westerterp-Plantenga M.S. « Effects of (-)-hydroxycitrate on net fat synthesis as de novo lipogenesis », Physiol. Behav. 2006 Jul. 30 ;88(4-5):371-81.
12. Toromanyan E., Aslanyan G. et al. « Efficacy of Slim339 in reducing body weight of overweight and obese human subjects », Phytother. Res. 2007 Dec ;21(12):1177-81.
13. Vasques C.A., Rossetto S. et al. « Evaluation of the pharmacotherapeutic efficacy of Garcinia cambogia plus Amorphophallus konjac for the treatment of obesity », Phytother. Res. 2008 Sep.;22(9):1135-40.
14. Onakpoya I., Hung S.K., Perry R. et al. « The use of Garcinia extract (hydroxycitric acid) as a weight loss supplement: a systematic review and meta-analysis of randomised clinical trials », J. Obes. 2011 ; 2011:509038
15. Vasques C.A.R., Schneider R., Klein-Júnior L.C., Falavigna A., Piazza I., Rossetto S. « Hypolipemic effect of Garcinia cambogia in obese women », Phytother. Res. 2014 ;28:887-91.
16. Shivakumar S., Sandhiya S., Subhasree N., Agrawal A., Dubey G.P. « In vitro assessment of antibacterial and antioxidant activities of fruit rind extracts of Garcinia cambogia », L. Int. J. Pharm. Pharm. Sci. 2013;5:254-7.
17. Rao G.V., Karunakara A.C., Babu R.R.S., Ranjit D., Reddy G.C. « Hydroxycitric acid lactone and its salts: Preparation and appetite suppression studies », Food Chem. 2010;120:235-9.
18. Mayer M.A., Finlayson G., Fischman D., De Paz C., Telleriarte M.R., Ferrero A.J. et al. « Evaluation of the satiating properties of a nutraceutical product containing Garcinia cambogia and Ascophyllum nodosum extracts in healthy volunteers », Food Func. 2014;5:773-9.
19. Mattes R.D., Bormann L. « Effects of (–)-hydroxycitric acid on appetitive variables », Physiol. Behav. 2000;71:87-94.
20. Watson J.A., Lowenstein J.M. « Citrate and conversion of carbohydrate into fat », J. Biol. Chem. 1970;22:5993-6002.
21. Kovacs E.M.R., Plantenga M.S.W. « Effects of (-)-hydroxycitrate on net fat synthesis as de novo lipogenesis », Physiol. Behav. 2006;88:371-81
22. Stohs S.J., Preuss H.G., Ohia S.E., Kaats G.R., Keen C.L., Williams L.D. et al. « No evidence demonstrating hepatotoxicity associated with hydroxycitric acid », World. J. Gastroenterol. 2009 ;15:4087-9.
23. Pittler M.H., Schmidt K., Ernst E. Adverse events of herbal food supplements for body weight reduction: Systematic review. Obes. Rev. 2005 ;6:93-111.
24. Chuah L.O., Yeap S.K., Ho W.Y., Beh B.K., Alitheen N.B. « In vitro and in vivo toxicity of Garcinia or hydroxycitric acid: a review », Evid. Based Complement Alternat. Med. 2012; 2012:197920
25. Maia-Landim A., Ramirez J.M. et al. « Long-term effects of Garcinia cambogia/Glucomannan on weight loss in people with obesity, PLIN4, FTO and Trp64Arg polymorphisms », BMC Complement Altern Med. 2018 ; 18 : 26. Published online 2018 Jan 24. doi: 10.1186/s12906-018-2099-7
26. Semwal Ruchi Badoni, Semwal Deepak Kumar, Vermaak Ilze, Viljoen Alvaro, « A comprehensive scientific overview of Garcina cambogia », Fitoterapia (2015), doi : 10.1016/j.fitote.2015.02.012