Vata, Pitta of Kapha: welke voeding en welke supplementen kiest u?

Dosha's: wat betekenen ze?

Volgens de ayurveda is elk mens opgebouwd uit een mix van 3 verschillende energieën, ook wel 'dosha's' genoemd:

• vata, bestaat uit lucht en ether en vormt de energie van beweging;
• pitta, bestaat uit water en vuur en vormt de energie van de transformatie;
• kapha, bestaat uit water en aarde en vormt de energie van de cohesie.

Al deze dosha's zijn in elk van ons aanwezig, maar wel in verschillende verhoudingen. En deze individuele combinatie van energieën bepaalt onze ayurvedische constitutie. De energieën zijn vanaf de geboorte aanwezig en bepalen met name onze fysieke en mentale kenmerken.

Soms is er een van de dosha's dominant, soms zijn er meerdere dominant. In de zogenaamde mono-typen (vata, pitta of kapha) is een van de dosha's duidelijk overheersend. De duo-combinatietypen (vata-pitta, vata-kapha of pitta-kapha) komen het vaakst voor. Heel af en toe zijn de dosha's gelijkmatig verdeeld binnen een constitutie. Dit is het geval bij de vata-pitta-kapha-typen.

Is het interessant om je ayurvedische constitutie te kennen? Het is vooral interessant om te weten welke bronnen ons eventueel uit balans kunnen brengen en hoe we ze kunnen corrigeren, bijvoorbeeld door een gezonde voedingsroutine te ontwikkelen. Concreet gezegd komt het hier op neer: een dominante dosha dient constant getemperd te worden met kwaliteiten die het tegenovergestelde vertegenwoordigen. Iemand die bijvoorbeeld een dynamische 'luchtige' vata-aard heeft, zou consistente en warme voeding op zijn bord moeten leggen. Die helpen hem wat meer te 'aarden'.

Vata: vrij als de oneindige ruimte

De fysieke en psychische kenmerken van vata

In de ayurvedische geneeskunst wordt de vata gezien als licht, droog, koud, hard, precies, subtiel, drijvend en helder. Fysiek vertaalt zich dat in een lichte bouw, een fijn bottenstelsel en een droge huid, waardoor de gevoeligheid voor koude onderstreept wordt. Zit u aan tafel met een vata-type, dan is dat meestal geen grote eter. Hij pikt eruit wat hij lekker vindt. Het vata-type heeft een onregelmatige vertering en neigt naar obstipatie.

Kijken we naar de psychische kant, dan zien we dat de vata buitengewoon creatief is en overloopt van enthousiasme. De keerzijde is dat zijn aandacht gemakkelijk versnipperd raakt tussen zijn talrijke projecten. Wanneer de vata uit balans raakt, dan kan hij buitengewoon nerveus worden.

Welke voeding kan het vata-type beter mijden?

Bent u een vata-type, mijd dan rauwe voeding en voeding waarvan u het koud krijgt (ijsjes, rauwkost..). Eet niet te veel droge groente met een wat grovere buitenkant (kool, aardappels, peulvruchten...) en gebruik geen stimulerende stoffen.

Wat eet de vata juist wel?

Een vata zou vooral de nadruk moeten leggen op zoete, zoute en zure smaken. Bij voorkeur eet een vata warme, smeuïge en verzadigende voedingsmiddelen die zijn lichtheid compenseren. Ook kan een vata-type zich tegoed doen aan vetten (ghee, plantaardige oliën...) en vloeibare of vochtrijke voeding (lichtgebonden soep, warme dranken...). Dit alles kan de vata combineren met verwarmende kruiden die de spijsvertering bevorderen.

Voedingssupplementen voor de vata

Voor de spijsvertering kan het vata-type melkzuurbacteriën gebruiken die zijn darmflora een handje kunnen helpen (1). Hij kan kiezen voor stammen die door de wetenschap het vaakst zijn onderzocht (en die voorkomen in Probio Forte, een combinatie van Bifidobacterium, Lactobacillus en Lactococcus).

Hoe kanaliseert de vata de chaotische energie in zijn brein? De tulsi (ook wel 'heilige basilicum' genoemd) is een oude bekende binnen de ayurveda. Het draagt bij aan ontspanning en aan de regulering van stress (2) maar zorgt dat de vitaliteit in stand blijft. Sommige krachtige combinaties die elkaar versterken (zoals Adrenal Support) combineren tulsi op een slimme manier met magnesium, een stof die bijdraagt aan een adequate werking van de psyche (3).

De vata heeft vaak last van slapeloosheid. Het hormoon melatonine dat aangemaakt wordt in de epifyse, reguleert het dag-nachtritme doordat het de inslaaptijd verkort (4). We vinden de stof in bepaalde formules (zoals Advanced Sleep Formula, waarin melatonine gecombineerd is met passiebloem, een uitstekend kalmerend kruid).

Pitta: passie en vuur

De fysieke en psychische kenmerken van pitta

Een pitta-typeis warm, soepel, licht, bewegelijk, geurig en scherpzinnig. De gemiddelde morfologie van een pitta onderscheidt zich door overvloedige transpiratie, een gezicht dat snel rood aanloopt en een gigantische eetlust. De belangrijkste ziektebeelden die bij de pitta horen, zijn direct gerelateerd aan het vuur: zuurbrand, diarree, koorts en ontstekingsprocessen.

Op sociaal gebied toont de pitta zich vaak als een leider die ervan houdt anderen over te halen en te overtuigen. De pitta staat bekend om zijn kritische geest en zijn scherpe logica. Daar staat tegenover dat er weinig voor nodig is om de pitta te laten ontsteken in woede.

Welke voeding kan de pitta beter mijden?

Het is voor de pitta belangrijk om sterk te blijven, maar pittige, scherpe smaken en zure voedingsmiddelen kan hij het beste links laten liggen, want die stoken het inwendige vuurtje nog meer op. Pepers en augurken? Die kan het pitta-type dus het beste mijden. Ook met vette en olierijke voeding (denk aan vlees, kaas...) en opwekkende drankjes dient de pitta voorzichtig te zijn.

Wat eet de pitta juist wel?

Bent u een pitta-type? Wees dan voorzichtig met zoete, wrange en bittere smaken. Stort u liever op rauwkost, granen, peulvruchten, zuivel en zacht fruit (zoals de peer). Kook deze producten altijd met een klein beetje vet.

Voedingssupplementen voor de pitta

Pitta-types hebben snel last van koorts. De echinacea, een plant die al eeuwenlang gebruikt wordt door de indianen in Amerika, draagt bij aan een goede werking van het immuunsysteem en kalmeert de keel(holte) (5-6). Lijdt u als pitta-type aan deze problemen, dan kunt u een beroep doen op supplementen die echinacea bevatten (zoals Immunity Booster, een product op basis van biologische echinacea).

Aan de klachten door chronische ontstekingen liggen vaak verschillende oorzaken ten grondslag: genetische aanleg, voeding, stress, omgevingsinvloeden...Er bestaan uiterst veelzijdige supplementen die met name helpen bij het herstellen van de innerlijke harmonie (zoals InflaRelief, waarin maar liefst 12 natuurlijke stoffen zijn samengebracht, waaronder bromelaïne en kurkuma, plus nog 3 gepatenteerde en kwalitatief hoogwaardige producten) (7).

Er zijn overigens pitta-types die de effecten van cannabidiol (CBD) uit hennep erg waarderen. Deze stof bevat geen THC en heeft geen invloed op onze psyche. Het is verkrijgbaar in verschillende vormen: plantaardige CBD-capsules, CBD spray die oraal te gebruiken is...

Kapha: een lange, rustig kabbelende rivier

De fysieke en psychische kenmerken van kapha

Zwaar, compact, statisch, koud, langzaam en zacht, dat zijn de kwaliteiten de kapha het beste omschrijven. Een stille kracht die neigt naar een gezet postuurWanneer het kapha-type een zittend leven leidt, dan komt hij gemakkelijk aan, wat kan leiden tot aanzienlijke problemen met de stofwisseling, zoals diabetes. Het kapha-type wordt gekenmerkt door een evidente traagheid die zich manifesteert tot in zijn spijsverteringsstelsel.

Emotioneel gezien is de kapha gereserveerd. Kapha-types zijn vriendelijke en trouw en het zijn warme en betrouwbare vrienden waarop men kan bouwen. Ze zijn enorm stabiel en hebben daardoor een zekere aversie tegen veranderingen.

Welke voeding kan de kapha beter mijden?

Als kapha is licht eten belangrijk, dus weinig zout, suiker en vetten! Deze typen kunnen hoogwaardige granen (zoals tarwe) het beste mijden, net als vlees, zuivel en een teveel aan vetten. Vetrijke maaltijden zijn voor kapha-types geen aanrader.

Welk voeding past goed bij het kapha-type?

De kapha heeft droogte, warmte en dynamiek nodig. Op nummer 1 staan dan ook de kruiden, de ware bondgenoten van de kapha. Verder past een vegetarisch voedingspatroon dat rijk is aan gekookte groente, suikerarm fruit en peulvruchten uitstekend bij deze typen. Wat past er nog meer bij het kapha-type? Gestoomd eten en een matige hoeveelheid thee en koffie.

Voedingssupplementen voor de kapha

Wie als kapha van het kenmerkende buikje af wil, is er eenvoudige leefregel: eet evenwichtig en zorg voor een regelmatige fysieke inspanning. Om u daarbij te helpen, kunt u deze inspanningen ook combineren met een supplementinname (bijvoorbeeld met TropiSlim, op basis van pitaja, een exotische vrucht met onvermoede eigenschappen) (8-9).

Voelt u zich slap en futloos? Dan is ginseng echt iets voor u. Deze in de Chinese geneeskunst beroemde wortel helpt vermoeidheid te bestrijden en ondersteunt de vitaliteit. Voor een optimaal effect kiest u echter voor een supplement dat voldoende ginsenosides bevat, de belangrijkste werkstoffen (zoals het uitstekende supplement Ginseng 30 %) (10).

Een goede suikerstofwisseling is voor kapha-typen essentieel. De banaba (Lagerstroemia speciosa L.) draagt bij aan het beheersen van het lichaamsgewicht en aan de regulering van de bloedsuikerspiegel (11). Deze plant vinden we dan ook terug in innovatieve formules (zoals Glucofit, dat genormaliseerd is op 18% corosolic zuur).

Nog een andere optie: het blad van moringa (gebruikt in Organic Moringa Leaf Extract, een extract van biologische moringa). Deze ayurvedische plant draagt bij aan de afbraak van glucose en aan het behoud van een normale bloedsuikerspiegel (12).