Artisjok: de gunstige effecten, kooktips om het beste eruit te halen

De artisjok: de bladeren en het hart

Deartisjok, oftewel de Cynara scolymus, is een veredelde soort van de distelfamilie. De plant is familie van de mariadistel.

Bij het eten van de artisjok gebruikt men de volgende delen:

• de basis van de zogenaamde bracteeën (oftewel de schubachtige schutbladeren);
• en de bloembodem. De bloembodem is de zeer gewaardeerde culinaire schat van de plant die menig liefhebber het water in de mond doet lopen. Dit deel wordt ook wel het 'hart van de artisjok' genoemd.

Wanneer we de artisjok laten doorgroeien, dan groeien de schutbladeren steeds verder uit elkaar en gaan de bloemen bloeien (het 'haar' dat op het hart groeit wordt langer en krijgt een paarse kleur). In dit stadium is de plant echter niet meer eetbaar.

Hoe kunt u de artisjok koken en zoveel mogelijk van de weldadige effecten behouden?

De artisjok wordt over het algemeen gekookt gegeten, zoals in 'camus', het beroemde Franse gerecht uit Bretagne. Er zijn echter ook soorten die rauw gegeten kunnen worden, zoals de variant die 'Violet de Provence' genoemd wordt.

Om al het goede van de artisjok te behouden, kan men de plant het beste stomen of koken in de snelkookpan.

Meestal adviseert men om de stam van de artisjok met de hand af te breken zodat de taaie vezels, die door kunnen lopen tot aan het hart, meegetrokken worden doordat u trekt aan de stam. Over hoe u het daarna aan moet pakken, zijn de meningen verdeeld:

• u kunt de artisjok in zijn geheel koken: Daarna kan elke tafelgenoot zijn eigen artisjok afpellen op zijn of haar bord, en genieten van de uiteinden van de schutbladeren. Vervolgens kan iedereen het felbegeerde hart van de artisjok verorberen;
• u kunt de artisjok ook 'schoonmaken' voor het koken. Hierbij haalt u met een scherp mes alle schutbladeren weg van de buitenkant totdat alleen het hart overblijft. Om voortijdige oxidatie van de fragiele plant te voorkomen, is het een goed idee om de artisjok in te wrijven met citroensap.

Voor beide methodes geldt dat alle krachtige eigenschappen van de artisjok optimaal behouden blijven. U kunt kiezen of u de artisjok wilt eten met een beetje vinaigrette of, voor de echte lekkerbekken, met een heerlijke bechamelsaus. U kunt ook gaan voor een verfijnde mosterdsaus.

Voor andere recepten (violet de Provence in witte wijn, in wijn gebakken artisjok met olijven, etc.) geldt dat de waardevolle voedingsstoffen van de artisjok veelal verloren gaan door het intensieve koken, met name als de artisjok wordt gebakken.

Artisjok: een uitstekende bondgenoot voor de slanke lijn

De artisjok bevat weinig calorieën, is rijk aan vezels en zit boordevol antioxidanten(1). De plant heeft tal van gunstige effecten voor de gezondheid, waardoor dit topstuk van de mediterrane keuken gezien kan worden als een ware bondgenoot van de slanke lijn. Kijk maar eens naar de voedingswaarde van 100 gram gekookte artisjok:

• 33,2 kcal;
• minder dan 1 g vetten en koolhydraten;
• 427 mg kalium;
• 0,29 mg zink;
• 89 mcg vitamine B11;
• en 9 mcg vitamine C (2).

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat de artisjok kan bijdragen aan de bevordering van gewichtsverlies en aan het verminderen van het lipidengehalte in het bloed (3-5).

De detox-plant bij uitstek

Maar de artisjok is voor alles een uitstekende plant voor een detox en de liefhebbers van 'healthy food' leggen de artisjok dan ook graag op hun bord. De plant draagt namelijk bij aan:

• de ondersteuning van het detoxproces;
• de ondersteuning van een adequate stroom van spijsverteringssappen;
• het behoud van een gezonde lever;
• het in stand houden van een gezonde darm(6).

Dit is te danken aan de grote hoeveelheden cynarine in de plant, ook wel dicaffeoylquinic zuur, een specifieke polyfenol die door wetenschappers wordt beschouwd als het ingrediënt met de actieve werking (7).

Om ervoor te zorgen dat uw lichaam over een constante hoeveelheid cynarine kan beschikken, kiest u voor een artisjokextract met een hoog cynarinegehalte, zoals het supplement Liver Support Formula (categorie Lever en ontgifting).

Wilt u nog meer genieten van de gunstige effecten van vezels, aarzel dan niet om daarnaast te beginnen met een kuur van Psyllium Seed Husk, een supplement van blonde psyllium.

Ook goed om te weten: artisjok bevat eveneens luteoline een uitstekende flavonoïde die in een groot aantal supplementen voorkomt, zoals in Luteolin.