Candida albicans, vriend of vijand?

Wat is Candida albicans?

Candida albicans is een gistachtige schimmel die behoort tot de familie van de Candida. Deze soort bestaat uit zo'n 200 verschillende schimmelsoorten, waarvan Candida albicans veruit de bekendste is. Deze schimmel is van nature aanwezig in ons lichaam en bevindt van voornamelijk in het slijmvlies van ons spijsverteringsorgaan en onze geslachtsorganen. In zeldzame gevallen kan de Candida albicans ook voorkomen in de huid. Het is een zogenaamde commensale, oftewel een onschadelijke schimmelsoort. Sommige onderzoeken suggereren dat het zelfs een gunstige rol kan uitoefenen voor het lichaam. Het kan echter eveneens gebeuren dat de schimmel zich tegen ons keert en een ziekteverwekker wordt. Bij die ontwikkeling kan er zich een infectie ontwikkelen. Vaak spreekt men dan over de ontwikkeling van een candidiasis.

Wanneer wordt Candida albicans gevaarlijk?

Hoewel Candida albicans ongevaarlijk kan zijn, kan de schimmel zich ook zodanig ontwikkelen dat het een gevaar voor ons lichaam wordt. Er zijn bepaalde condities die de ontwikkeling van een infectie bevorderen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij veranderingen in de pH, het hydrateringsniveau of het concentratieniveau van bepaalde voedingsmiddelen. Wat ook aan de basis van een candidiasis kan staan, is een verandering in de microflora van het lichaam. De microflora herbergt duizenden verschillende micro-organismen, die allemaal een bepaald effect hebben in ons lichaam. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een onbalans in de microflora de aanzet kan zijn tot de ontwikkeling van verschillende ziekten.

Wie kan er getroffen worden door een candidiasis ?

Candida albicans is bij de meeste mensen in het lichaam aanwezig. Wanneer bepaalde omstandigheden in ons lichaam veranderen, dan is de kans dat zich een candidiasis ontwikkelt groter. Hoewel iedereen er ten prooi aan kan vallen, lopen sommige mensen meer kans dan anderen op de ontwikkeling van een schimmelinfectie met Candida albicans. Dit is met name het geval bij mensen met een zwak afweersysteem, zoals pasgeboren baby's, ouderen en patiënten die behandeld worden met een breedspectrum antibioticum. Ook mensen bij wie het immuunsysteem wordt onderdrukt, lopen meer risico. Dit laatste komt onder andere voor bij mensen die een chemotherapie volgen, mensen die AIDS hebben of mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan.

Wat zijn de symptomen van een infectie met Candida albicans?

Witte aanslag in de mond, rode vlekken, een jeukende huid, een ontsteking in het gebied van de geslachtsorganen... het zijn allemaal symptomen die zich kunnen voordoen bij een candidiasis. Deze gistsoort kan zich op de huid manifesteren, maar ook op andere plekken in ons lichaam, zoals de mond, de slokdarm, de maag en de vagina. De klachten kunnen, al naar gelang de plek die is aangedaan door de Candida albicans, verschillend zijn.

Wat zijn de verschillende vormen van candidiasis ?

U heeft inmiddels begrepen dat een infectie zich op verschillende plaatsen kan voordoen. Vaak is een infectie met deze schimmel zeer plaatselijk. Zo kan de infectie vooral de huid treffen. In dat geval doet de infectie zich vooral voor in gebieden met transpiratievocht, zoals de oksels, maar ook op plekken met een geschaafde of verbrande huid. Een candidiasis kan zich ook ontwikkelen in bepaalde slijmvliesoppervlakken, zoals de slokdarm, de maag, de darm, de mondholte of de genitaliën. Een vaginale candidiasis is een voorbeeld van een infectie met deze schimmel. Het is overigens een van de meest voorkomende gynaecologische infecties. Het komt hoofdzakelijk voor tijdens de zwangerschap en na de overgang. De klachten zijn jeuk en een branderig gevoel in de vulva.

Bestaat er een kans op complicaties bij een infectie met de Candida albicans?

In de meeste gevallen is een oppervlakkige candidiasis goedaardig, en vormt zij geen gevaar voor de gezondheid. Toch kan een candidiasis ook ernstige gevolgen hebben, wanneer deze eenmaal in de bloedbaan terecht komt. We spreken dan over een systemische candidiasis of een candidemie. In dat geval zijn verschillende zones van het lichaam aangedaan. De patiënt heeft onregelmatige koortsaanvallen en de algehele gezondheidsstaat gaat achteruit. De klachten zijn moeilijk te diagnosticeren, waardoor de behandeling soms vertraging oploopt en de aanpak lastiger wordt. De afgelopen jaren zien we een toename van het aantal systemische candidiasisgevallen. Er zijn weer redenen te bedenken voor deze alarmerende toename: een oorspronkelijke, reeds aanwezige infectie en een niet-commensale besmetting die zich voordoet in een gezondheidsinstelling.

Hoe voorkomen we een infectie met Candida albicans?

Bij de preventie van candidiasis speelt een gezonde voeding en een goede hygiëne een grote rol. Maar ook andere oplossingen kunnen zeer nuttig zijn. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van probiotica, oftewel micro-organismen die de kans kunnen verkleinen dat zich omstandigheden voordoen waarin de Candida albicans zich goed kan ontwikkelen. Probiotica van de stam Saccharomyces boulardii ondersteunen het natuurlijke evenwicht van de microflora in ons lichaam.

Wat moet u doen bij een candidiasis?

Om infecties te bestrijden die ontstaan door de Candida albicans, zijn er plaatselijke behandelingen en orale middelen ontwikkeld. Deze oplossingen maken vaak gebruik van synthetische moleculen, maar er bestaan ook doeltreffende natuurlijke werkstoffen die candidiasis aanpakken. Zo is caprylzuur zonder recept verkrijgbaar. Carpylzuur beschikt over eigenschappen die de schimmel kunnen doden. Dit natuurlijke bestanddeel komt voor in de moedermelk en in bepaalde plantaardige oliën, zoals kokosolie. Andere voedingssupplementen kunnen u eveneens helpen bij het bestrijden van candidiasis. Zo kunt u ook kiezen voor de brede infectiebestrijdende werking van marjoleinolie.

Hoe voorkomt u dat het terugkomt?

Heeft men eenmaal last gehad van een eerste candidiasis, dan loopt men de kans dat deze aandoening vaker terugkeert. Om die reden raadt men vaak aan de ontwikkeling van Candida albicans te voorkomen, zoals we hiervoor al even aangaven. U kunt uw lichaam helpen zich te verdedigen tegen candidiasis dankzij de stimulerende invloed van de werkstoffen in de shiitake-paddenstoel of van lactoferrine. Lactoferrine is een glycoproteïne die eveneens bepaalde micro-organismen bestrijdt.