Pesticiden: hoe moeten we reageren op de giftige toevoegingen aan ons eten?

De impact van pesticiden op het milieu en de gezondheid

De gevolgen van pesticidengebruik zijn dramatisch: Europa besteedt jaarlijks miljarden euro's aan het zuiveren van het drinkwater, dat in toenemende mate besmet raakt (1). Pesticiden verzamelen zich in de grondwaterbekkens en verstoren de cyclus van het leven op elk niveau (2); ze dragen in hoge mate bij aan de 6e uitstervingsgolf waardoor onze planeet op dit moment wordt getroffen. Nog steeds vinden we in ons water concentraties van atrazine, een molecuul dat al sinds 2003 verboden is. Men vermoedt dat het nog wel 50 jaar kan duren voordat de stof helemaal verdwenen is (3)...

De gevolgen van pesticiden zijn dramatisch voor onze gezondheid, want die wordt daardoor hard geraakt. We hebben lange tijd aangenomen dat de chronische blootstelling aan pesticiden via onze voeding en via het water dat we dronken geen kwaad kon, maar nu lijken we toch tot bezinning te komen.

Er is nog geen enkele studie geweest die duidelijk de impact op de langere termijn heeft kunnen vaststellen van de blootstelling aan pesticiden, laat staan dat we weten wat de impact is van de synergie tussen al die verschillende pesticiden waarmee we geconfronteerd worden.

Allereerst komt dat omdat er een aanzienlijke tijd zit tussen de blootstelling aan de producten en het ontstaan van ziekten (4), zoals dat bij tabak en asbest ook het geval is. Daarnaast is het zo dat het vaststellen van deze effecten kostbaar is, en er is geen bedrijf dat er winst mee maakt. Er wordt bovendien nog steeds heel strategisch gelobbyd door de landbouw- en voedingsindustrie (5), een bekende strategische beweging die helaas nog altijd op volle toeren draait....

We moeten ons dus baseren op een groot aantal kortdurende studies waarmee we de langetermijneffecten proberen te voorspellen. Het internationale WHO Onderzoekscentrum naar kanker heeft op deze wijze onderzoek gedaan is in actie gekomen na de talrijke ellendige situaties waarin veel landbouwers zijn beland. Het agentschap heeft een groot aantal herbiciden en insecticiden ingedeeld in de categorieën 'waarschijnlijk kankerverwekkend' (groep 2A) en 'mogelijk kankerverwekkend' (groep 2B). Deze stoffen worden in grote hoeveelheden gebruikt, zowel in Europa als in de Verenigde Staten (6).

Hoe werken pesticiden in ons lichaam?

pesticiden in ons lichaam zorgen voor een verhoogde aanmaak van reactieve zuurstofverbindingen (7). Deze verbindingen zijn in staat DNA van onze cellen te denatureren en kunnen bovendien het antioxidatieve systeem verminderen dat bijdraagt aan de neutralisering van de pesticiden (8). Deze onbalans zou verantwoordelijk zijn voor een veelvoud aan gezondheidsproblemen (9-13).

En laten we even helder zijn: niet alleen de landbouwers ondervinden de schadelijke effecten! Die doen zich ook voor wanneer de pesticiden in ons lichaam komen via ons voedsel. Ook dat is in verschillende studies aangetoond: er zijn zorgwekkende gehaltes gevonden van glyfosfaat . Ook zijn er bepaalde stofwisselingsproducten van glyfosfaat gevonden in de urine van mensen die overdag niet werken met dit product (14), zowel in Europa als in de Verenigde Staten. Het is onderzoekers zelfs gelukt het pesticidengehalte tussen 1996 en 2016 te meten bij een honderdtal mensen. En wat bleek? Het gehalte was in 20 jaar zo'n 1200% gestegen (15) (van 0.024 μg/L tot 0.314 μg/L).

Onderzoek bij dieren heeft eveneens aangetoond dat een chronische blootstelling aan zeer lage hoeveelheden glyfosfaat kan leiden tot omvangrijke leverschade (16). We weten echter maar weinig over de effecten op de langere termijn van blootstelling via de huid, een verschijnsel dat vooral aanwonenden van vuilstortplaatsen treft. Maar ook hier vertoont het dossier een opvallende gelijkenis met asbest (17)…

Natuurlijk zullen bepaalde pesticiden die in opspraak zijn geraakt in de toekomst worden verboden (over het gebruik van glyfosfaat bijvoorbeeld wordt op dit moment in Europa gediscussieerd), maar bepaalde pesticiden kunnen eenvoudig worden vervangen door een ander product waarvan de schadelijkheid opnieuw aangetoond dient te worden....

Le parcours classique d’un pesticide est malheureusement connu :

• Product A wordt op de markt gebracht;
• product A wordt verdacht van het toebrengen van schade aan de gezondheid.
• Product A verzamelt zich in de landbouwgrond, het water en allerlei levende organismen ;
• Decennia lang gaan voorbij voordat er voldoende onderzoeken zijn die de alarmbellen doen rinkelen;
• Men krijgt tijdelijk toestemming product A te gebruiken, totdat het gebruik langzaam maar zeker verboden wordt;
• Product A wordt opgevolgd door product B, dat vermoedelijk hetzelfde traject zal volgen.

Wat kunnen we doen om onszelf tegen pesticiden te beschermen?

Alles duidt erop dat we snel moeten handelen om een ecologische ramp of een crisis op het gebied van de gezondheid te voorkomen.

Het wordt hoog tijd dat we als maatschappij moeilijke keuzes niet langer uit de weg gaan. We moeten ons ook bedenken dat het begin van de verandering ook bij onszelf ligt. Het begint met de keuze voor biologische voeding, waardoor landbouwers een veetelers aangezet worden het schadelijke, giftige systeem te verlaten en over te stappen naar een duurzamere en gezondere productiemethode.Op die manier bent u er ook zeker van dat u zo min mogelijk pesticiden binnenkrijgt (ook al zijn sommige pesticiden soms ook toegestaan in de biologische landbouw, zij het in veel kleinere hoeveelheden).

Wat kunt u zelf doen? In elk geval kunt u zich een paar goede gewoontes eigen maken:

• dompel fruit en groenten onder in een azijn- en wateroplossing voordat u ze een paar minuten afspoelt met koud water zodat er zo min mogelijk pesticiden op het oppervlak blijven zitten;
• heeft u een tuin of een groentetuin, dan kunt u zelf uw eten verbouwen;
• natuurlijk is het over het algemeen belangrijk om meer groente en fruit te eten (wel biologisch natuurlijk) om het lichaam te helpen de oxidatieve stress te bestrijden die door de pesticiden wordt veroorzaakt.

Er zijn in vitro- en in vivo-studies die hebben aangetoond dat voeding met antioxidanten kan bijdragen aan de bescherming van cellen tegen schade die ontstaat door de reactieve zuurstofsoorten van pesticiden. Ze ondersteunen ons lichaam wanneer de oxidatieve stress abnormaal hoog is (18). Deze situatie doet zich uiteraard voor wanneer men chronisch blootgesteld wordt aan pesticiden (19). Maar ze beschermen het lichaam ook bij permanente stress, slechte voeding en een slechte slaap. We hebben verschillende supplementen met antioxidanten op een rijtje gezet. Ze kwamen in onderzoeken naar het effect op oxidatieve stress door vervuiling in de omgeving als beste uit de bus:

• curcumine (20) (oraal in te nemen gedurende 60 dagen);
• vitamine E (21) (oraal in te nemen gedurende 30 dagen);
• en vitamine C (22) (eveneens oraal in te nemen gedurende 30 dagen);

Ze dragen allemaal bij aan de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress. Sommige formules, zoals AntiOxidant Synergy zijn speciaal samengesteld op basis van een combinatie van uitstekende natuurlijke bestanddelen die antioxidatieve eigenschappen hebben: curcumine, blauwe bosbesextract, druivenpitextract, etc .

"We worden in toenemende mate blootgesteld aan pesticiden en de meeste mensen realiseren zich niet dat ze die via de voeding binnenkrijgen...", aldus Paul Mills, een wetenschapper die onderzoek doet naar het glyfosfaatgehalte in ons lichaam. Paul kan wat geruster zijn: u weet nu hoe het zit...