7 natuurlijke remedies tegen ontstekingen

Een ontsteking: wat gebeurt er precies?

Het ontstekingsproces is een normale reactie van ons lichaam op een aanval (bijv. door een virus, een bacterie, een allergeen, een verwonding of een insectenbeet). Het is een eerstelijns afweermechanisme dat noodzakelijk is om de schade aan de weefsels vast te stellen en/of de potentiële ziekmakers te vernietigen.

In een acute situatie manifesteert een ontsteking zich door een verwijding van de bloedvaten waardoor de aanvoer van immuuncellen (met name neutrofielen en macrofagen) naar de ontstekingsplaats wordt bevorderd. Deze cellen sturen de opruimactie (fagocytose) van de aangetaste weefsels, de microben of de antigene stoffen aan.

Een acute ontsteking bevordert het genezingsproces, maar een langdurige ontsteking leidt niet zelden tot problemen. In dat geval spreken we van een chronische ontsteking (ook wel 'sluimerende ontsteking' genoemd). Hierbij wordt er continu een beroep gedaan op het immuunsysteem, dat verzwakt raakt en kwetsbaar wordt voor ziektes. Deze stille ontstekingsstaat zien we overigens terug bij een groot aantal langdurende aandoeningen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten (1-3).

Een goede manier om de ontstekingswaarden in het bloed vast te stellen is te kijken naar de hoeveelheid C-reactief proteïne (oftewel CRP). Deze stof wordt aangemaakt in de lever en geeft in een vroeg stadium aan of er in het lichaam een acute of chronische ontsteking aanwezig is. Een normale CRP-waarde zou onder de 6 mg/L moeten liggen.

Het ontstekingsgehalte verlagen door te sporten

Als u beweegt, dan geven uw spieren van nature twee mediatoren af die op een natuurlijke wijze het ontstekingsgehalte verlagen: l’interleukine-6 (IL-6) en interleukine-10 (IL-10) (4). Dit effect is nog duidelijker waar te nemen wanneer er sprake is van een langdurige fysieke inspanning. Nog een goede reden om die sportschoenen weer eens aan te trekken of dat badpak weer eens aan te passen!

Afvallen om ontstekingsopwekkende moleculen te verminderen

Sporten heeft direct een gunstig effect, maar op de achtergrond speelt een proces waarop u ook invloed kunt uitoefenen, namelijk het lichaamsgewicht verminderen. Vetcellen hebben namelijk een ontstekingsopwekkend effect op de macrofagen die binnendringen in ons vetweefsel (5). Wie zich van een paar overtollige kilo's kan ontdoen, verlaagt daarmee waarschijnlijk ook de ontstekingswaarden in het lichaam.

Ga voor onstekingsremmers zoals kurkuma

Als we kijken naar onze afweer, dan zien we dat antioxidanten hierin een cruciale rol spelen. Ze zorgen voor een goed inwendig evenwicht. Wie daar optimaal van wil profiteren, moet dus zorgen dat er een regelmatige aanvoer van antioxidanten is.

De topper van de ayurvedische geneeskunst, kurkuma beschikt over uitzonderlijke antioxidatieve eigenschappen die het met name te danken heeft aan het hoge gehalte aan curcuminoïden (6). Helaas worden deze stoffen in hun oorspronkelijke staat moeizaam opgenomen in ons lichaam. Dit ongemak heeft men dankzij innovatieve supplementen kunnen oplossen, namelijk door het te verbinden met natuurlijke fosfatidylcholine (zoals in Super Curcuma, waarvan de curcuminoïden 29 keer beter opneembaar blijken te zijn dan die in de conventionele producten).

Omdat de biochemische reacties in ons lichaam zeer complex zijn, kunt u er ook voor kiezen om de diversiteit te vergroten van de 'supermoleculen' die u inneemt. Zo kunt u kiezen voor krachtige combinaties met stoffen die elkaar versterken (bijvoorbeeld door kurkuma te combineren met 12 andere uitzonderlijke stoffen, zoals tulsi, bromelaïne, gingerolen, quercetine en rutine, bijvoorbeeld met Inflarelief, het toonaangevende supplement op dit gebied) (7-9).

Rem ontstekingen met uw voeding

Naast een optimale inname van antioxidanten is het een goed idee om uw algehele voedingspatroon eens kritisch te bekijken om te zien of u ook daarmee uw CRP-gehalte kunt laten dalen.

Hierbij luidt het advies natuurlijk om zo veel mogelijk verse groenten en vers fruit te eten. Maar denk ook eens wat vaker aan peulvruchten. Peulvruchten zijn rijk aan vezels en plantaardige eiwitten en vormen samen met volkoren granen een prima alternatief voor vlees. En van vlees is bekend dat het de ontstekingsstatus in stand houdt (10). Bovendien hebben peulvruchten een lage glycemische index, wat maakt dat ze belangrijk zijn voor de bestrijding van ontstekingen. Weg met de suikers! (11).

Onze klassieke voeding heeft ook een ongunstige ratio van omega-6/omega-3-vetzuren. Omega-6-vetzuren zijn onmisbaar, maar wanneer we er te veel van binnenkrijgen, krijgen ze een ontstekingsopwekkend effect. Het is dan ook verstandig om de balans tussen deze vetzuren weer te herstellen door de inname van omega-3 een boost te geven (bijvoorbeeld met vette vis, lijnzaadolie, koolzaad of hennep) (12).

Voor de 'goede vetten' kijken we naar palmitoleïnezuur (oftewel omega-7), dat overvloedig voorkomt in onze lichaamsweefsels maar nauwelijks voorkomt in ons voedsel. De huidige wetenschap is gefascineerd door deze stof (13). Het kan dus een heel goed idee zijn om te kiezen voor een supplementinname van dit belangrijke vetzuur (bijvoobeeld met Palmitoleic Acid, een supplement van gezuiverde palmitoleïnezuur afkomstig van duurzaam gevangen ansjovis).

Ga uzelf te buiten aan bessen en rood fruit

Wedden dat u ook vrolijk wordt van die kleurrijke bessen op uw bord? Deze vruchten hebben een hele goede naam als het gaat om de gunstige effecten voor de gezondheid. Dat hebben ze met name te danken aan de vele uitzonderlijke stoffen die ze bevatten (14). De absolute toppers zijn de blauwe bosbes en de druif. Beide vruchten beschikken over krachtige antioxidatieve eigenschappen dankzij de anthocyanines en leucocyanidines die ze bevatten (15-16).

Koopt u deze vruchten nooit, dan kunt u ook kiezen voor een supplementinname van bessenextracten en rode vruchten om het inwendige evenwicht te herstellen (zoals AntiOxidant Synergy, een formule op basis van kurkuma, blauwe bosbes en druivenpitten, versterkt met superkrachtige natuurlijke stoffen, zoals groene thee, resveratrol, glutathion en pijnboomschors).

Minder stress voor een lagere CRP-waarde

Er zijn tussen 2003 en 2013 maar liefst 41 onderzoeken verschenen die melding maken van een link tussen psychosociale stress en een constant verhoogde CRP-waarde (17). Neem dus tijd voor uzelf, zorg voor voldoende ontspannende activiteiten en verbeter de manier waarop u met uw emoties omgaat: het kan een positieve bijdrage leveren aan de vermindering van chronische ontstekingen (sterker nog: het kan helpen chronische stress te voorkomen).

Kies bij ontstoken gewrichten voor boswellia

Melden uw knieën en uw heupen zich voortdurend? De was van plantensoort Boswellia serrata, helpt de gewrichten te kalmeren dankzij het hoge gehalte aan boswellische zuren (18-19). Wanneer u het gebruikt als voedingssupplement (bijvoorbeeld met 5-Loxin®, genormaliseerd op 30% boswellische zuren voor een optimaal effect) dan biedt u uw ontstoken gewrichten een optimale ondersteuning.

Kijk ook eens naar de schors van de schietwilg, die door natuurgenezers vaak wordt aangeraden vanwege het hoge gehalte aan salicine, een stof die wordt omgezet in salicylzuur.