Immuunsysteem: 5 voedingssupplementen ter ondersteuning

Ons immuunstelsel: een complex systeem

Vanaf het moment dat we geboren zijn beschikt ons lichaam over verschillende methodes om zich te verdedigen tegen aanvallen van buitenaf en ziekteverwekkende stoffen die in ons lichaam terechtkomen. Dit is wat wij noemen de expressie van deaangeboren immuniteit (1).

Dit systeem heeft zich miljoenen jaren lang geëvolueerd en wordt tijdens de zwangerschap van moeder op kind overgebracht. Deze vorm van immuniteit bestaat uit specifieke cellen en eiwitten. Macrofagen, neutrofielen, monocytendendritische cellen, cytokines en interferonen etc., zijn de belangrijkste werkstoffen van dit systeem. Maar wat vooral belangrijk is: aangeboren immuniteit hangt niet samen met de stoffen die infecties veroorzaken. Het is namelijk 'niet-gespecialiseerd'.

Trouwens, ons hele leven lang wordt ons lichaam belaagd door allerlei infectie-opwekkende stoffen. Het leert zichzelf een specifieke verdediging aan tegen deze stoffen. Deze specifieke verdediging noemen we het verworven of adaptieve immuunsysteem.

De belangrijkste werkstoffen van het verworven immuunsysteem zijn de B-lymfocyten, die antilichamen afscheiden, de T-lymfocyten CD8+, die geïnfecteerde cellen vernietigen en de T-lymfocyten CD4+, ook wel de 'helpercellen' genoemd. Zij stimuleren de B-lymfocyten.

Concreet gezegd komt het er op neer dat wanneer het lichaam een stof opmerkt die een infectie opwekt, het via het verworven immuunsysteem specifieke antilichamen zal aanmaken die effectiever zijn in de bestrijding van die specifieke stof. Bovendien maakt het lichaam zogenaamde geheugencellen aan. Laatstgenoemde cellen bevinden zich in het beenmerg. Bij een nieuw contact met de infectie-opwekkende stof kunnen ze zich heel snel transformeren in cytotoxische T-lymfocyten. Deze afweerstrategie maakt een snelle reactie mogelijk en zorgt ervoor dat bij een volgende infectie de bestrijding veel effectiever kan plaatsvinden.

Het principe van een vaccinatie is gebaseerd op dit principe van het verworven immuunsysteem: het zorgt ervoor dat het lichaam de nodige adequate afweer heeft opgebouwd voor het geval er een echte infectie komt. Dit gebeurt met een vaccin middels een geneutraliseerde ziekteverwekker (die dus niet gevaarlijk is voor ons maar die dezelfde kenmerken heeft als de echte ziekteverwekker) of aan een van de eiwitten van de ziekteverwekker. Men kan ook gebruik maken van messenger-RNA van een ziekteverwekker (2).

Dit is echter een complex en fragiel systeem: oxidatieve stress, veroudering, verscheidene aandoeningen etc. kunnen leiden tot een gebrekkig werkend immuunsysteem. Er bestaan gelukkig voedingssupplementen die speciaal ontwikkeld zijn om ons immuunsysteem te helpen bij een optimale en adequate werking. We noemen hier de 5 meest effectieve supplementen.

Vitamine D en de natuurlijke afweermechanismen

Vitamine D stimuleert onder andere de expressie en de afscheiding van antimicrobiële peptidendoor monocyten/macrofagen, wat bijdraagt aan de afweerfunctie van onze slijmvliezen. Het draagt ook bij aan de aanmaak van ontstekingsremmende cytokines en remt tegelijkertijd de ontstekingsbevorderende cytokines (3).

Er zijn tal van andere onderzoeken die aangetoond hebben dat een vitamine D-gebrek vaak gecorreleerd is aan een toename van luchtweginfecties. Een supplementinname van vitamine D zou daarentegen helpen infecties te verminderen (4).

Om die reden adviseerde het blad Revue du Practicien in 2020 al een algemene vitamine D-suppletie, omdat het volgens de auteurs "eenvoudig, doeltreffend en relatief goedkoop is" (5).

En dat is des te belangrijker naarmate we ouder worden of last van obesitas hebben, want deze factoren zorgen er samen met een gebrek aan zonlicht op onze breedtegraad voor dat veel mensen over een relatief lage hoeveelheid vitamine D beschikken.

Vitamine D draagt dus bij aan een adequate werking van het immuunsysteem. Kies dus voor een supplement van vitamine D3 met 5.000 UI of voor een spray van vitamine D3 met 2.000 UI om voordat de winter begint de voorraad op peil te brengen.

Een supplement van reishi voor uw immuunsysteem

Deze paddenstoel wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunst en de traditionele Japanse geneeskunst. De Ganoderma lucidum, beter bekend als reishi is sinds de jaren 70 steeds meer in de belangstelling komen te staan, omdat het vanaf dat moment mogelijk was de paddenstoel te kweken (6).

Er zijn verschillende studies geweest die hebben aangetoond dat de consumptie van reishi vermoedelijk leidt tot een toename van het aantal natuurlijke cytotoxische lymfocyten, oftewel de werkstoffen van de aangeboren immuniteit. Daarnaast zou het helpen het gehalte van T-lymfocyten CD4 en CD8 op een adequaat peil te houden (7).

Volgens de onderzoekers is dit mogelijk te danken aan de specifieke polysachariden die de reishi bevat. Deze stoffen zouden de aangeboren immuniteit stimuleren. De Europese Unie heeft onlangs nog een omvangrijk onderzoek gefinancierd waarin onderzoekers (afkomstig van universitaire onderzoeksinstellingen, uit de wereld van de landbouw- en voedselproductie en de wereld van de farmaceutica) de mechanismen probeerden vast te stellen waarmee de niet-verteerbare polysachariden gelinkt konden worden aan het immuunsysteem (8).

Dankzij dit onderzoek is aangetoond dat de polysachariden bepaalde genen activeren die gekoppeld zijn aan het immuunsysteem en dat ze specifieke bacteriën in de darm stimuleren en daardoor een gunstig effect voor de gezondheid teweegbrengen.

Om te profiteren van de weldadige effecten van reishi in combinatie met de gunstige werking van andere paddenstoelen, kunt u kiezen voor een krachtige combinatie waarin de extracten van verschillende biologische paddenstoelen zijn samengebracht: reishi, shiitake, chaga, cordyceps, etc. (zoals de formule Organic MycoComplex).

Immuniteit: wat kan een zinksupplement voor u doen?

Zink is een essentieel spoorelement, oftewel we dienen het via de voeding in te nemen. Zink draagt bij aan verschillende processen in ons lichaam, zoals de groei, de werking van het zenuwstelsel en van het immuunsysteem (9).

Om erachter te komen welke effecten zink in ons lichaam heeft, hebben onderzoekers vooral onderzocht wat de gevolgen waren van een tekort aan zink. Ze hebben ontdekt dat een tekort aan zink ontstekingen bevordert. Dit gebeurt doordat de immuuncellen op een niet-adequate manier geactiveerd worden. In plaats van de ontsteking te bestrijden, zorgen ze juist voor dat deze erger wordt (10).

Deze groep onderzoekers ontdekte eveneens dat chronische ontstekingen, iets dat bij ouderen veel voorkomt en duidt op een zwakker immuunsysteem, direct gerelateerd was aan een zinktekort.

Zink draagt dus bij aan een adequate werking van het immuunsysteem en wordt aanbevolen als voedingssupplement, met name voor ouderen en voor veganisten. Het is goed om te weten dat zink voornamelijk voorkomt in dierlijke eiwitten.

Om ervoor te zorgen dat uw lichaam over voldoende zink kan beschikken, kunt u het beste kiezen voor een zinkvorm met een hoge biologische beschikbaarheid , zoals zink orotaat.

Hulp van een uitstekend plantentrio

Vitamines en spoorelementen zijn essentieel, maar er zijn ook nogal wat planten die verwerkt zijn in voedingssupplementen en die bijdragen aan de ondersteuning van het afweersysteem. Ze helpen ons lichaam zich te beschermen tegen stoffen van buiten en ondersteunen ons fysieke en mentale evenwicht.

Een voorbeeld hiervan is hokjespeul, dat net als reishi afkomstig is uit de traditionele Chinese apothekersboeken. Het bevat een grote hoeveelheid niet-verteerbare polysachariden (11). SuperSmart raadt u aan gebruik te maken van de gehele wortel van hokjespeul in de vorm van een vloeibaar hydroglycerine-extract dat u kunt oplossen in een glas water (zoals Astragalus Extract).

Een andere plant uit de traditionele Chinese geneeskunst, de ginseng, draagt bij aan de ondersteuning van het immuunsysteem en houdt ons vitaal dankzij de krachtige antioxidanten die het bevat: de ginsenosides en de saponinen (12). Kies dus voor een supplement met een hoog gehalte aan ginsenosides (zoals Ginseng 30%).

De echinacea tenslotte is een plant uit de familie van de asters. De plant is bekend vanwege de ondersteunende vermogen voor de natuurlijke afweermechanismen van het lichaam. Bovendien verzacht het de keel (13). Het is dan ook een uitstekende bondgenoot tijdens de winter (en het is het belangrijkste ingrediënt van de formule Immunity Booster).

Vitamine C, de koningin van het immuunsysteem

Onze oma's zouden ons dit al aan hebben geraden, want vitamine C wordt al heel lang ingezet om allerlei winterse kwalen te bestrijden. Het is dan ook een van de belangrijkste pilaren van het immuunsysteem.

We moeten de vitamine binnenkrijgen via de voeding. Het is een krachtige antioxidant die ons helpt oxidatieve stress in de cellen te bestrijden. Vitamine C is echter ook een cofactor voor de biologische aanmaak en de regulering van de genen (14).

De antioxidatieve werking draagt bij aan het versterken van de natuurlijke afweermechanismen in onze cellen. Maar wat nog interessanter is: de vitamine wordt opgeslagen in onze witte bloedcellen waardoor deze beter in staat zijn microben te vernietigen. En alsof dat nog niet genoeg is, bevordert vitamine C ook de apoptose (de vernietiging) van verouderde en/of niet goed functionerende cellen (15-16).

Net als bij zink heeft men bij een tekort aan vitamine C ontdekt dat dit gerelateerd is aan een groter aantal infecties in het lichaam. Ook heeft men ontdekt dat de infecties op hun beurt konden zorgen voor een verlaging van het vitamine C-gehalte, waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat.

Onze grootmoeders hadden dus gelijk: vitamine C draagt bij aan een goede werking van het immuunsysteem. Eet dus elke seizoen voldoende ongekookte groente en fruit (vooral witte en rode kool, want die koolsoorten zitten boordevol vitamine C). Ook kwalitatief hoogwaardige vitamine C-supplementen kunnen een welkome aanvulling zijn om de hoeveelheid vitamine C op peil te houden (zoals Triple C).